یا مهدی زهرا ادرکنی

اهل بيت(ع) براى اُنس يافتن با خدا چه رهنمودهایی داده اند؟

با توجّه به اهمّيت اُنس با خدا و نقشى كه در سازندگى و تأمين آسايش انسان دارد ، در احاديث اهل بيت(ع) سه ره نمود مهم براى مأنوس شدن با خدا و دل بستگى به او ارائه شده است :

اوّل . ياد خدا كردن ، چنان كه از امام على عليه السلام روايت شده است :

الذِّكرُ مِفتاحُ الاُنسِ . [۱]

يادِ خدا ، كليد اُنس است .

بنا بر اين ، انسان ، هر چه بيشتر از اين كليد گنج دل بستگى به خدا استفاده كند ، اُنس او با حضرت حق ، بيشتر مى گردد و به آرامش بيشترى دست مى يابد ، چنان كه قرآن ، تأكيد مى فرمايد :

«أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ . [۲]

بدانيد كه با ياد خدا، دل ها آرام مى گيرند» .

دوم . پرهيز از مصاحبت با اهل غفلت ، كه آفت ذكر و اُنس با خداست . بدين جهت ، كسى كه مى خواهد با خدا مأنوس باشد ، بايد از معاشرت با انسان هاى غافل ، جدّا اجتناب كند ؛ چرا كه انس با خدا ، با الفت با انسان هاى غافل ، در تضاد است ، چنان كه از امام على عليه السلام روايت شده است :

كَيفَ يَأنِسُ بِاللّهِ مَن لا يَستَوحِشُ مِنَ الخَلقِ ؟! [۳]

چگونه با خدا مأنوس شود كسى كه از خلق نمى رمد ؟!

بى ترديد ، مقصود از «خَلق» در اين حديث و احاديث مشابه ، ذاكران (ياد كنندگان خدا) نيستند ؛ زيرا معاشرت با اهل ذكر ، خود ، عاملى مستقل براى ياد خدا كردن و اُنس گرفتن با اوست ؛ [۴] بلكه مقصود ، اجتناب از معاشرت با مردم غافل است .

سوم . استمداد از خداوند متعال . اهل بيت(ع) خود ، مكرّر از خدا اين تقاضا را داشته اند كه «اللّهُمَّ اجعَلنا … آنِسينَ بِكَ» [۵] يا «آنِسنى بِكَ يا كَريمُ» [۶] يا «و اجعل اُنسى بِكَ» . [۷] نيز در دعايى كه در صحيفه سجاديّه از امام زين العابدين عليه السلام نقل شده ، امام عليه السلام وحشت از انسان هاى بد و غافل و نيز انس با خدا و اوليايش را يك جا از خداوند متعال مى خواهد و مى فرمايد :

وَ ألبِس قَلبِىَ الوَحشَةَ مِن شِرارِ خَلقِكَ وَ هَب لِىَ الاُنسَ بِكَ وَ بِأَولِيائِكَ وَ أهلِ طاعَتِكَ . [۸]

جامه گريز از بدان خَلقت را بر قلب من بپوشان و اُنس به خودت و اوليا و اهل طاعتت را به من عطا فرما .

[۱] ر . ك : ص ۴۶۰ ح ۲۸ .

[۲] رعد : آيه ۲۸ .

[۳] ر . ك : ص ۴۶۲ ح ۳۴ .

[۴] ر . ك : ص ۴۷۵ (كسانى كه شايسته اُنس گرفتن اند) .

[۵] ر . ك : ص ۴۶۴ ح ۳۸ .

[۶] ر . ك : ص ۴۶۶ ح ۴۲ .

[۷] ر . ك : ص ۴۶۶ ح ۴۳ .

[۸] ر . ك : ص ۴۶۶ ح ۴۴ .