یا مهدی زهرا ادرکنی

3 نکته مهم در باب قرائت قرآن
یکی از اصولی که در هنگام تلاوت قرآن باید رعایت شود، شرایط ظاهری تلاوت کننده قرآن است، چرا که رعایت این مسائل موجب درک مقام و موقعیت قرآن می شود.

این نکات به شرح زیر است:

مؤدّب نشستن در حضور قرآن

در برخی از محافل یا جلسات قرآنی دیده می شود که مؤدّب نشستن در حضور قرآن مراعات نمی گردد؛ مثلاً قرآن را روی زمین می گذارند و به آن نگاه می کنند. یا پای خود را در محضر قرآن دراز می کنند و یا با تسبیح و سر و صورت خود بازی می کنند و یا نحوه نشستن آنان بگونه ای است که موجب بی احترامی به ساحت مقدس قرآن است.در این راستا شاید بهترین توصیه گفتار«مولی محسن فیض کاشانی» باشد که می فرماید: قاری قران بایستی در چهره خود، ادب مناسب را حفظ کند. هنگام تلاوت شایسته است رو به قبله باشد و سرِ خود را پایین اندازد. چهارزانو بنشیند و به جایی تکیه نکند و نشستن او در چهره متکبران نباشد. اگرچه تنها نشسته باشد چنین پندارد که در برابر استاد خویش نشسته است.
سنت بسیار خوبی که از قدیم الایام رعایت می شده، گذاشتن رحل زیر قرآن است که عمل بسیار شایسته ای می باشد. کسانی که با تلاوت قرآن کریم سروکار دارند پسندیده است که در منازل خود نیز، از «رَحل» استفاده کنند و با این کار به فرزندان خویش، احترام گذاردن به قرآن را تعلیم دهند.

استقبال قبله

بهتر است هنگام قرائت قرآن انسان رو به قبله و خانه خدا بنشیند همانگونه که در نماز رو به قبله می ایستد. استقبال قبله هنگام قرائت قرآن، سبب تمرکز فکر انسان شده و تأثیر بیشتری در قاری قرآن می گذارد.
اصولاً انسان وقتی قرآن می خواند (نشسته یا ایستاده) به هر حال باید رو به یکی از جهات جغرافیایی داشته باشد. اما بهتر است رو به جهتی نماید که مقدس ترین مکان روی زمین است و خداوند به مسلمانان دستور داده است هنگام نماز و سایر عبادات رو به سوی آن (کعبه) نمایند. شاید رمز مسأله این است؛ وقتی انسان رو به قبله است افکارش متمرکز و قلبش خاضع خداوند است. بنابراین استقبال قبله در تلاوت قرآن موجب تأثیر بیشتر آیات الهی در قلب و جان قاری می شود.

مواردی که تلاوت مناسب نمی باشد!

در هفت مورد تلاوت قرآن منع شده است. امام علی (ع) در روایتی فرموده است:
سَبعَة لایَقرَؤونَ القُرآن: الرّاکِعُ وَ السّاجِدُ وَ فی الکَنیفِ وَ فِی الحَمّامِ وَ الجُنُبِ وَ النَّفساء وَ الحائِضِ؛
هفت گروه نباید قرآن بخوانند: افراد در حال رکوع، و افراد در حال سجده، در دستشویی، حمام، در حال جنابت، نفاس و حیض.

از این کلام امیرمؤمنان علی (عَلیه السَلام) فقهای بزرگوار شیعه چنین برداشت کرده اند که قرآن خواندن در این موارد کراهت دارد. در مورد شخص جُنب، حائض و نفساء فتوا داده اند که خواندن بیشتر از هفت آیه از سوره هایی که سجده واجب ندارد، مکروه است ولی کمتر از آن مانعی ندارد.
اما این سه دسته نمی توانند سوره هایی که سجده واجب دارد بخوانند. حتی اگر یک حرف از این چهار سوره را هم بخوانند حرام است.

پی نوشت ها:
۱-شیخ حر عامل. وسایل الشیعه، ج۴: ۸۸۵.
۲-سید محمد کاظم یزدی. عروئ الوثقی: ۲۰۴.
۳-فیض کاشانی. محجه البیضا، ج۲: ۲۱۹.
۴- ابوالفضل علامی میانجی. آشنایی با آداب تلاوت قرآن: ۱۰۷، ۱۱۱.
منبع: عقیق