یا مهدی زهرا ادرکنی

زنگ انتظار!

استاد! لطفا بفرمایید اصحاب و یاران واقعی امام زمان(ع) چه کسانی هستند؟ تعدادشان چند نفر است؟ اصلاً چرا امام در قیامشان به حضور چنین یارانی نیازمندند و چرا خداوند نبرد ایشان رابا معجزه و امدادهای غیبی به پیروزی نمی رساند؟
استاد قدری تأمل کرد، آنگاه با ذکری از نام مبارک مولایمان حضرت صاحب الزمان(عج) درس خویش را چنین آغاز نمود:
همه شما معتقد هستید که برای پیروزی یک انقلاب و شکست و نابودی حکومت های جور و ستم نیاز به عوامل بسیاری است که در رأس آنها حضور در صحنه و حمایت و تلاش خستگی ناپذیر، آگاهی، تحمل رنج ها و امید داشتن به آینده است. ما وقتی زندگی و مراحل دعوت پیامبران را تجزیه و تحلیل می کنیم می بینیم هرجا آنها حامی و یاور داشتند و این حامیان و یاوران به طور آگاهانه و قاطع در صحنه بودند وبا امید و توکل به خدا به پیش می رفتند. پیامبرشان ـ هر چند در بخشی از اهدافش ـ به پیروزی می رسید و در غیر این صورت شکست ظاهری نصیبش می شد. پیروزی انقلاب اسلامی در ایران نیز چندین مسئله مبهم را در رابطه با قیام حضرت مهدی(عج) روشن و ثابت کرد، از جمله اینکه در شرایط فعلی، دنیا هر چند غرق در گناه و فساد باشد، انقلاب و دگرگونی، نه تنها ممکن، بلکه عملی است. از همه روشن تر این که باید با بسیج همه جانبه و وحدت به کار بزرگ آماده کردن جهان برای ظهور حضرت قائم(ع) دست زد. آنان که می گویند حکومت آن حضرت بدون معجزه امکان پذیر نیست، گویا به این اشکال توجه ندارند که اگر بنا بر معجزه و اجبار باشد آن حالت زیبای طبیعی و خودجوش خود را از دست می دهد و یک نوع حکومت تحمیلی می گردد. البته ما منکر امدادهای غیبی نیستیم. وقتی مردانی با اخلاص و صداقت به پیش رفتند خداوند هم آنها را یاری می کند و به اهدافشان می رساند، چنانکه در قرآن کریم می فرماید:
إن تنصرو اللّه ینصرکم و یثبّت أقدامکم۱.
بنابراین همان گونه که در بسیاری از روایات آمده حکومت حضرت مهدی(عج) همچون حکومت پیامبر اسلام(ص) است۲ ـ منتها در سطح وسیع تر و عمیق تر ـ همان گونه که یاران آگاه و با استقامت آن حضرت در صدر اسلام، شیران روز و پارسایان شب بودند و نقش مؤثر و مهم در تشکیل حکومت اسلامی ایفا می کردند. حکومت حضرت حجت(عج) نیز از این قانون مستثنی نیست، چنان که معنای واقعی (انتظار) نیز آمادگی یاران و بسیج همه جانبه آنها در سطح وسیع مناسب با حکومت جهانی است.
استاد! حامیان و یاران امام عصر(ع) از چه ویژگی هایی برخوردارند؟ آنها را با چه نشانه ها و مشخصاتی می توان شناخت؟ آیا در قرآن و روایات مواردی درباره این موضوع وجود دارد؟
خداوند در قرآن کریم به طور مستقیم مؤمنان را مورد خطاب قرار داده و می فرماید:
ای مؤمنان هر کس از شما مرتد شد و از اسلام بیرون رفت، خداوند در آینده جمعیتی را می آورد که هم خداوند آنها را دوست دارد و هم آنها خدا را دوست دارند؛ در برابر مؤمنان خاضع و مهربانند؛ در برابر مشرکان و دشمنان، سرسخت و نیرومندند؛ در راه خدا جهاد و تلاش می کنند و در راه دین از سرزنش و نکوهش هیچ کس نمی هراسند. این فضل خداست که به هر کس بخواهد (و شایسته ببیند) می دهد، فضل و رحمت خدا وسیع است و او بر همه چیز آگاه است.۳
در روایات برای این آیه مصادیق مختلفی بیان شده از جمله این که این آیه در مورد یاران حضرت مهدی(عج) است که با این ویژگی ها، با تمام قدرت، در مقابل مرتدین و کارشکنان می ایستند و برای برقراری عدالت در کل جهان تلاش می کنند.۴
ویژگی اول به عشق آن یاران به خدا اشاره می کند، آنها که جز به خدا نمی اندیشند، در حدی که خداوند نیز آنها را دوست دارد، روشن است که چنین روحیه ای در پرتو ایمان و توکل به دست می آید.
ویژگی دوم به پیوند اخلاقی و وحدت و یک پارچگی مؤمنان اشاره می کند.
ویژگی سوم حاکی از سازش ناپذیری مؤمنان در برابر کافران و نه شرقی و نه غربی بودن آنهاست که در پرتو آن هرگونه تلاش و شگرد دشمن خنثی می گردد.
ویژگی چهارم جهاد و مبارزه پی گیر با دشمنان اسلام است.
و بالاخره ویژگی پنجم که از بقیه مهم تر است، قاطعیت و پایمردی آنهاست. روح محافظه کاری در آنها نیست و بیعت شکنی عده ای از مردم آنها را سست و نگران نمی کند. آنها شرایط سخت حاضر را معیار قرار نمی دهند و با گام های استوار در صراط مستقیم حرکت می کنند و امید به آینده دارند چرا که خود آینده سازند.
استاد! آیا از میان ایرانیان هم در بین یاران امام عصر(ع)، کسانی وجود دارند؟
در روایت ها ذکر شده وقتی از پیامبر(ص) در مورد آیه مذکور سؤال کردند، ایشان دست خود را بر شانه سلمان فارسی نهاده، فرمودند:
منظور از این یاران، هموطنان این شخص هستند. سپس فرموند: مردمی از مشرق زمین بپاخیزند و زمینه ساز حکومت حضرت مهدی(ع) شوند.۵
ما اگر کوشش های پی گیر و نتیجه بخش ایرانیان را در طول تاریخ اسلام بررسی کنیم، به خصوص در قرن حاضر، و پیروزی انقلاب اسلامی و تشکیل حکومت اسلامی به نیابت از آن حضرت به خوبی به حقانیت این سخن رسول خدا(ص) پی می بریم. به علاوه این سخن الهام بخش آن است که مسلمانان ایران در حرکت دادن مردم جهان به سوی حکومت امام عصر(عج) نقش مؤثر و اساسی دارند. به هر حال همان گونه که در آخر آیه می خوانیم باید به فضل و لطف خدا امید داشت. فضل و رحمت خدا وسیع است و حتما شامل افراد شایسته خواهد شد.
استاد! به جز مواردی که اشاره فرمودید، یاران آن حضرت چه خصوصیات دیگری دارند؟
در کتاب کمال الدین شیخ صدوق روایتی از امام سجاد(ع) نقل شده که ایشان درباره منتظران و یاران حضرت مهدی(عج) به یکی از دوستانشان فرموده اند:
مردمی که در زمان غیبت امام قائم به سر می برند و با اعتقاد به امامت و رهبری آن حضرت، منتظر ظهور و قیامش هستند، از مردم هر زمانی برترند؛ چرا که خداوند آنها را آنچنان از عقل و فهم و شناخت برخوردار کرده که غیبت امامشان برای آنها همچون ظهور اوست. خداوند آنها را همچون مجاهدانی قرار داده که با شمشیر در پیشاپیش رسول خدا(ص) با دشمن می جنگیدند، در حقیقت مردان خالص و شیعیان راستین ما چنین افرادی هستند که در آشکار و پنهان به سوی خدا دعوت کنند.۶
در این روایت مردم منتظر در زمان غیبت به عنوان «برترین مردم» همه زمان ها خوانده شده اند و به خاطر سه ویژگی «انسان های خالص و شیعیان راستین» لقب گرفته اند:
نخست، به خاطرآ گاهی و شناخت به گونه ای که غیبت امام زمان (عج) را همچون حضور او می دانند و تلاش و فکر و هدفشان بر این اساس است، نه اینکه دست روی دست بگذارند که از ما کاری ساخته نیست و منتظر می نشینیم تا امام ظهور کند و خودش کارها را اصلاح نماید.
دوم، به خاطر این که جهاد و تلاش و پیکار با دشمنان دارند، مانند مجاهدان صدر اسلام که در پیشاپیش پیامبر(ص) با دشمن می جنگیدند، یعنی بی تفاوت نیستند و تا آخرین حد توان در صحنه نبرد حضور دارند.
و سوم اینکه: در آشکار و نهان کارشان هدایت و روشنگری است تا مردم را نه به سوی شرق و غرب که به سوی حق جلب و جذب کنند. به این ترتیب اگر هواداران امام عصر(عج) دارای چنین ویژگی هایی باشند، جهان به سمت حکومت واحد جهانی تحت رهبری آن حضرت نزدیک می شود.
استاد! در احادیث و روایات از ۳۱۳ نفر به عنوان یاران خاص امام زمان(ع) یاد شده است. لطفا درباره این افراد و وظایف آنها بیشتر توضیح دهید.
به طوری که در کتاب های بحارالانوار، اثباه الهداه و منتخب الاثر آمده، ماجرای پیوستن ۳۱۳ نفر از یاران خاص به آن حضرت هنگام ظهور در مکه «حدیث متواتر» است، یعنی به اندازه ای نقل شده که انسان با بررسی آنها علم پیدا می کند که این حدیث صحیح است و از پیامبر و ائمه نقل شده است. درباره نسبت این یاران ویژه با امام زمان(عج) می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
۱ ـ امام در انتظار آنها به سر می برد و هنگام ظهور در مکانی به نام «ذی طوی» در انتظار آنان توقف می کند تا به او بپیوندند۷. سپس آنها همراه امام به کنار کعبه می روند.۸
۲ ـ نخستین کسانی که پس از جبرییل امین با امام زمان(عج) بیعت می کنند، همین ۳۱۳ نفرند۹ که البته به طور سریع بر تعداد آنان افزوده می شود تا به ده هزار نفر می رسند.۱۰
۳ ـ آنها پشتیبانان محکم، جانبازان سلحشور و مردانی مصمم با قدرت روحی و جسمی بالا هستند.۱۱
۴ ـ این افراد در روایات به ۳۱۳ مسلمان شجاع و دلیری تشبیه شده اند که در جنگ بدر، نخستین شکست بزرگ را بر کفار و دشمنان اسلام وارد آورده اند که تا آن وقت دشمنان چنین شکستی را از اسلام نخورده بودند و اصلاً تصور چنین شکستی را نمی کردند.۱۲
۵ ـ اینان حاکمان خدا بر مردم در سراسر زمینند۱۳؛ زیرا در همه ابعاد انسانی افراد شایسته و شخصیت هایش ممتاز بوده دارای علم و بینشی هستند که به آنها لیاقت رهبری جامعه ها را عطا می کند. شاید بتوان گفت که هنگام برقراری حکومت جهانی حضرت مهدی(عج) همه جهان به ۳۱۳ ایالت و استان تقسیم می گردد و هر یک از این مردان بزرگ، رهبری ایالت و استانی را به عهده می گیرند.
۶ ـ این تعداد «امت معدوده» و «پاره ابرهای متراکم»اند که دست قدرت خداوند آنها را در یک روز و یک ساعت از اطراف جهان و از دورترین نقاط برای افروختن نخستین جرقه های انقلاب حضرت مهدی(عج) جمع می کند، چنان که در قرآن می فرماید:
هر جا که باشید خداوند همه شما را حاضر می کند.۱۴
استاد! آیا در بین این ۳۱۳ نفر زنان نیز حضور دارند؟
شکی نیست و به تجربه ثابت شده که زنان در انقلاب ها نقش مؤثر و تعیین کننده ای دارند. زنان هستند که جوانان رشید را در دامان پاک خود می پرورانند و در پشت جبهه، پشتیبانی محکم برای مردان می شوند. در روایات آمده است که پنجاه نفر از اصحاب و یاران خاص حضرت مهدی(عج) زن هستند که اینها مجروحان جنگی را مداوا و از بیماران پرستاری می کنند، چنان که زنان در زمان پیامبر اسلام(ص) همراه آن حضرت در جنگ ها این کارها را برعهده می گرفتند.۱۵
به این ترتیب زنان باید شخصیت و نیروی معنوی خود را بیابند، در جبهه های سیاسی و نظامی شرکت و تلاش فعال نمایند و همچون زینب کبری(س) مسئولیت های سنگین یک انسان کامل را به دوش بکشند و رسالت خود را انجام دهند.
و در نهایت در همه نقاط جهان افرادی از زن و مرد باید آماده شوند و خود را با یاران حقیقی امام عصر(عج) تطبیق دهند، یارانی ممتاز و آگاه در همه زمینه ها، یارانی ایثارگر و رزمنده و دشمن برانداز.
باید منتظران قائم(ع) چنین باشند و چنین یارانی را در همه جا به وجود آورند تا ان شاءاللّه زمینه مناسبی برای نزدیک شدن ظهور آن حضرت فراهم گردد.
________________________________________
۱- سوره محمد(ص)، آیه ۷.
۲- بحارالانوار، ج ۵۲ ،ص ۳۵۲.
۳- سوره مائده، آیه ۵۴.
۴- تفسیر برهان، ج ۱، ص ۴۹۷ ؛ مجمع البیان، ج۳، ص ۲۰۸.
۵- کنزالعمال، ج۷، ص ۱۸۶.
۶- کمال الدین و تمام النعمه، ص ۳۲۰.
۷- از امام محمدباقر(ع)؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۴ و ۳۰۷.
۸- اثباه الهداه، ج ۷، ص ۹۲.
۹- بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۷.
۱۰- همان، ج ۵۲، ص ۳۰۶.
۱۱- همان، ج ۵۲، ص ۳۰۶.
۱۲- همان، ج ۵۲، ص ۳۱۰.
۱۳- همان، ج ۵۲، ص ۴۳۶.
۱۴- سوره بقره، آیه ۱۴۸ ؛ تفسیر نورالثقلین، ج ۱، ص ۱۳۹.
۱۵- بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۱-۲۴۲ ؛ اثباه الهداه، ج ۷، ص ۱۷۱-۱۵۰.