یا مهدی زهرا ادرکنی

به زحمت افتادن برای مهمان
برخی احادیث، به زحمت افتاد برای مهمانی را نکوهش کرده اند اما برخی حدیث ها به زحمت افتادن برای مهمانی را شایسته دانسته اند؟ آیا این حدیثها با هم تنافی و تعارض ندارند؟

رواياتى كه موضوع «تكلّف» يعنى به زحمت افتادن براى مهمان در آنها آمده ، به سه دسته تقسيم مى شوند :

۱ . رواياتى كه توصيه مى كنند هنگامى كه شخصى به مهمانى دعوت شد ، شايسته است پذيرفتن خود را به اين مشروط كند كه ميزبان براى پذيرايى از او ، خود را به زحمت نيندازد .

۲ . رواياتى كه دلالت دارند بر اين كه تكلّف و به زحمت افتادن براى مهمان دعوت شده كارى شايسته و خداپسندانه است ؛ هر چند براى مهمان ناخوانده چنين ضرورتى وجود ندارد و پذيرايى از وى با هر آنچه فراهم است ، كفايت مى كند .

۳ . رواياتى كه تكلّف را مورد نكوهش قرار داده اند.

گفتنى است كه اين روايات ، با هم تعارضى ندارند و جمع مفهومىِ آنها اين است كه از يك سو ، شايسته است كه مهمان هنگام دعوت ميزبان ، با او شرط كند كه خود را به هيچ وجه به زحمت نيندازد و از سوى ديگر ، متقابلاً شايسته است كه ميزبان ، در حدّ توان ، براى گرامى داشتِ مهمانى كه او را دعوت كرده ، تلاش كند ، البته نه به اندازه اى كه سختىِ آن چنانى اى به خود يا خانواده خويش تحميل كند كه با حكمت مهمانى و نزديك شدن دل ها منافات داشته باشد!

منبع : فرهنگ‌نامه مهماني سال انتشار : 1389 از صفحه 134 تا صفحه 135

خدایا می‎بخشی مرا؟!

دل تنگی‎های یک انسان با خدا

پروردگارا! ببخش مرا كه از تمسخر دیگران لذت بردم.

پروردگارا! ببخش مرا كه براى رسوا كردن دیگران تلاش كردم.

پروردگارا! ببخش مرا كه نمازم، وقت یافتن گمشده‏هاى من است.

پروردگارا! ببخش مرا كه نادانى دیگران را به رُخِشان كشیدم.

پروردگارا! ببخش مرا كه براى همه گردن كشیدم، به غیر از خودم.

پروردگارا! ببخش مرا كه دیگران را وادار به معذرت خواهى كردم.

پروردگارا! ببخش مرا كه همه‏اش دعا كردم خدایا! مرا از شر خلق دور بدار و یك بار نگفتم: خلقت را از شر من دور دار.

پروردگارا! ببخش مرا كه فكر و دلم از تو عزلت گزید و از گناه نه.

پروردگارا! ببخش مرا كه هر چه با من مدارا كردى، من بر تو خیره‏سرى كردم.
پروردگارا! ببخش مرا كه آن قدر كه حسرت نداشته‏هایم را خوردم، شاكر داشته‏هایم نبودم.

پروردگارا! ببخش مرا كه آن قدر كه بر بى‏منزلى و بى‏كارى و … گریستم، بر غم فراق از تو گریه نكردم.

پروردگارا! ببخش مرا كه آن قدر كه به فكر زیبایى ظاهر و مد لباس و … بودم، به فكر زیبایى و طهارت باطنم نبودم.

پروردگارا! ببخش مرا كه بارها و بارها به دنبال جنازه این و آن رفتم و فقط با یك «اِ اِ» گفتن، از كنارش گذشتم و هنوز باورم نیست كه من هم رفتنى هستم.

پروردگارا! ببخش مرا كه با رفتار زشتم، دیگران را به دین بدبین كردم.

پروردگارا! ببخش مرا كه در مجادله با این و آن فهمیدم كه حق با من نیست؛ ولى به رو نیاوردم.

پروردگارا! ببخش مرا كه براى نظرات دیگران، آنگونه كه حق‏شان بود، ارزش قائل نشدم.

پروردگارا! ببخش مرا كه با پرسش‏هاى مشكل از استادانم، خود را در چشم دیگران بزرگ جلوه دادم و استادانم را تحقیر كردم.

پروردگارا! ببخش مرا كه موقع تعریف و تمجید دیگران، باورم شد كه راستى راستى كسى هستم!

پروردگارا! ببخش مرا كه تاب شنیدن تعریف از دیگران را نداشتم!
پروردگارا! ببخش مرا كه اگر 1000 تومانم گم شد، غصه‏دار شدم؛ ولى نمازم قضا شد و، آن قدر غصه نخوردم.

پروردگارا! ببخش مرا كه توان حل مشكل دیگران را داشتم؛ ولى سكوت كردم و گفتم دردسر نمى‏خواهم.

پروردگارا! ببخش مرا كه آن قدر كه حسرت نداشته‏هایم را خوردم، شاكر داشته‏هایم نبودم.

پروردگارا! ببخش مرا كه اگر 1000 تومانم گم شد، غصه‏دار شدم؛ ولى نمازم قضا شد و، آن قدر غصه نخوردم.

پروردگارا! ببخش مرا كه واله و شیداى مخلوقاتت شدم و خالقیتت را از یاد بردم.

پروردگارا! ببخش مرا كه آن قدر كه غصه روزى‏ام را خوردم، غصه آخرتم را نخوردم.

پروردگارا! ببخش مرا كه مدام دروغ گفتم و توجیه كردم كه دروغ مصلحتى بود.

پروردگارا! ببخش مرا كه خود را به خواب زدم تا از انجام كارى كه وظیفه‏ام بود، شانه خالى كنم.

پروردگارا! ببخش مرا كه با دروغ‏هاى مكرر خود، زشتى دروغ را در ذهن فرزندم از بین بردم.

پروردگارا! ببخش مرا كه آن قدر كه اهل حرف بودم، اهل عمل نبودم.

پروردگارا …

پروردگارا!!! می‎بخشی مرا ؟؟؟؟

آقای بهجت و ضمانت امام صادق (ع)
در هر حال، آن شخص مى گفت: شب خواب ديدم كسى در مى زند، امام زمان ـ عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف ـ بود، دستش را بوسيدم، وارد خانه شدند و مقدارى نشستند،و هنگام تشريف بردن ديدم چيزى زير تشك گذاشتند،

اگر كسى قناعت كند، مايحتاجش به او مى رسد، هر چند زياد باشد، از سخنان امام صادق ـ عليه السّلام ـ است كه فرمود: « ضَمِنْتُ لِمَنِ اقْتَصَدَ أَنْ لا يَفْتَقِرَ. » من براى كسى كه ميانه روى پيشه كند، ضمانت مى كنم كه نيازمند ديگران نگردد

از سخنان امام صادق ـ عليه السّلام ـ است كه فرمود: « ضَمِنْتُ لِمَنِ اقْتَصَدَ أَنْ لا يَفْتَقِرَ. » من براى كسى كه ميانه روى پيشه كند، ضمانت مى كنم كه نيازمند ديگران نگردد.

شخصى از اهل علم مى گفت: در كربلا يا نجف كه بوديم، گاهى در مضيقه قرار مى گرفتيم به حدّى كه آب و نان نداشتيم، خانواده مى گفت: فلان آقا مرجع است، برو از او بخواه؛ و من مى گفتم: اين كار را نمى كنم، و اگر اصرار بكنيد مى گذارم و از خانه بيرون مى روم.

اين جاست كه انسان هاى موجّه موظّفند كه به مستحقّين و افراد باحيا و عزّت نَفْس كه نه تنها اظهار فقر و احتياج نمى كنند، بلكه چه بسا اظهار غنا و دارايى مى نمايند: « يُنْفِقُ نَفَقَةَ الْفُقَرآءِ وَ يَتَظاهَرُ كَالاْءَغْنياءِ.»؛ (مانند افراد نيازمند خرج مى كند، و مانند اغنيا تظاهر به دارايى مى كند.) كمك كنند و افرادى را جهت فحص و تجسّس از حال آن ها قرار دهند.

در هر حال، آن شخص مى گفت: شب خواب ديدم كسى در مى زند، امام زمان ـ عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف ـ بود، دستش را بوسيدم، وارد خانه شدند و مقدارى نشستند،و هنگام تشريف بردن ديدم چيزى زير تشك گذاشتند، بعد از تشريف بردنشان در عالم خواب نگاه كردم ببينم چه گذاشته اند، ديدم يك فلس عراقى را گذاشته اند، كه كوچكترين واحد پول عراق و « أَقَلُّ ما يُباعُ وَ يُشْتَرى بِهِ »؛ (كمترين مبلغى كه مى توان با آن چيزى را خريد و يا فروخت.) است كه شايد فقرا هم آن را قبول نكنند از خواب بيدار شدم و بعد از آن خواب ديگر به فقر گرفتار نشدم. از اصفهان حواله ى صد يا هشتاد تومان رسيد و وضع ما رو به بهبودى رفت. ما كه چنين ملاذ و ملجأى تكيه گاه و پناه گاهى . داريم، چه احتياجى به ديگران داريم؟! محال است كسى راه قناعت را پيشه نكند و به آن چه دارد راضى گردد برعكس، اگر كسى قناعت كند، مايحتاجش به او مى رسد، هر چند زياد باشد، از سخنان امام صادق ـ عليه السّلام ـ است كه فرمود: « ضَمِنْتُ لِمَنِ اقْتَصَدَ أَنْ لا يَفْتَقِرَ. » [1]من براى كسى كه ميانه روى پيشه كند، ضمانت مى كنم كه نيازمند ديگران نگردد.

[1] كافى، ج 4، ص 53؛ من لا يحضره الفقيه، ج 2، ص 64؛ ج 3

یک برنامه هفتگی برای گناهان!!
امام کاظم علیه السلام فرموده است: «از ما نیست کسی که هر روز حساب خود را نکند، پس اگر کار نیکی کرده است از خدا زیادی آن را خواهد، و اگر گناه و کار بدی کرده در آن گناه از خدا آمرزش خواهد و توبه نماید.» (الکافی، ج2، ص453)

حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و اله وسلم) فرمودند: ” لا یَکُونُِ العَبدُ مُومِناً حتّی یُحاسِبَ نَفسَهُ اَشَدَّ مِن مُحاسَبَةِ الشّریکِ شَریکِهُ وَ السَّیِّدِ عَبدَهُ” (بحارالانوار، ج77، ص88 و ج70، ص72.) انسان مؤمن نخواهد بود، تا اینکه به حساب نفسش برسد شدید تر از حسابرسی شریک با شریک و مولی با بنده اش.

از اموری که امام خمینی (ره) در چهل حدیث بسیار به آن تأکید نموده است: «مشارطه، مراقبه و محاسبه» است.

مشارطه: اول هر روز با خود شرط کنیم که آن روز را گناه نکنیم.

مراقبه: در طول روز بر این شرطی که نموده ایم مراقبت کنیم تا از آن تخلف ننمائیم.

محاسبه: در پایان روز و انتهای شب محاسبه نمائیم که چقدر بر شرط خود پایبند بوده ایم.

بخش سوم که محاسبه است در این میان از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است و شیطان همیشه تلاش می کند تا ما بر انجام این مهم موفق نباشیم. (امتحان کنید متوجه می شوید که فراموشی در این بخش بسیار است.)
خداوند متعال می فرماید: «کسانی که در راه ما مبارزه و مجاهده می کنند ما آنها را به راه هایمان هدایت می کنیم»

شب، موقع خواب بنشینیم ببینیم چه کار کرده‌ایم، چشممان کجاها نگاه کرده، زبانمان چه‌ها گفته، کجاها رفته‌ ایم، چه کارها کرده‌ایم.

اگر کار بدی کرده بودیم، خودمان را سرزنش کنیم، به خودمان بگوییم : ألم یأن للذین ءآمنوا أن تخشع قلوبهم لذکر الله. و تصمیم بگیریم آن کار را نکنیم، صبح‌ها با خودمان شرط بگذاریم که اگر آن کار را کردیم، نَفْسمان را یک جریمه‌ای بکنیم و در طول روز مراقب باشیم که آن کار را انجام ندهیم.

خداوند متعال می فرماید: «والذیکسانی که در راه ما مبارزه و مجاهده می کنند ما آنها را به راه هایمان هدایت می کنیم.» (عنکبوت 69)

امام صادق علی السلام می فرماید:
وقتی عذاب و سختی بر بنی اسراییل طولانی شد چهل روز به در گاه خدا گریه و ناله کردند،خداوند متعال به موسی (ع)و هارون(ع)وحی فرمود که آنان را از دست فرعون نجات دهند و این در حالی بود که از چهارصدسال غیبت موسی(ع)صدو هفتاد سال باقی مانده بود و خداوند به واسطه دعای بنی اسراییل از آن صدو هفتاد سال صرف نظر کرد.آنگاه امام صاق(ع)می فرمایند اگر شما شیعیان چنین تضرع و زاری کنید و فرج ما را بخواهید، خداوند فرج ما را می رساند ولی اگر دست روی دست بگذارید(بی تفاوت بمانید) وقتی کار به نهایت رسید فرج فرا می رسد(بحار الانوار 52/52)